”Hengelosche Elektrische en Mechanische Apparatenfabriek”

 

In 1884 werd door de heer R.W.H. Hofstede-Crul een Elektrotechnisch bureau opgericht in Borne. Begonnen werd met de fabricage van elektrische apparaten. Dit breidde zich snel uit en was de reden dat in 1900 het bedrijf werd overgeplaatst naar een gehuurde fabriek in Hengelo. Het belangrijkste doel was het oprichten en beheren van elektrische centrales. Eerst dus in Borne en daarna in Hengelo, geheel Twente, Zuid Limburg en het Gooi.

In 1908 werd de naam van de firma omgezet in N.V. HEEMAF. Was in 1919 de oppervlakte van het bedrijf 18.700 m˛, in 1920 was dit uitgegroeid tot 23.200 m˛, waarbij het totale oppervlakte van het fabrieksterrein 40.000 m˛ was. Het aantal werknemers bedroeg in dat jaar 1540 personen.

Door de enorme uitbreiding in 1919/1920 van de Heemaf had dit ook gevolgen voor de veiligheid in de fabriek en kantoren. Derhalve werd op 1 september 1920 door de directie besloten een definitieve bedrijfsbrandweer op te richten. Deze werden gevormd door 11 werknemers. Het aanwezige brandweermateriaal was ontoereikend. Derhalve werd op 16 september 1920 tijdens een bezoek aan de brandweertentoonstelling in Arnhem een motorspuit aangeschaft met de nodige slangen, handbijlen en kaarslantaarns. Deze werden verdeeld over 14 brandkranen op het terrein. Bij de verwarmingsketel werd een drooginrichting gemaakt voor de slangen. Naast de blustaak werd het korps belast met een dagelijkse controle over het terrein langs de 14 brandkranen met hulpmaterialen. Hierbij dienden de inventarisatielijsten en conditie van het materiaal gecontroleerd te worden. Bij brandalarm werd de fabriekssirene gebruikt met 5 x 20 korte stoten. Op 18 december 1920 werd het eerste proefalarm gegeven, terwijl op 29 juni 1921 het eerste brandalarm kwam.

Op 25 juni en 1+2 augustus 1921 werd assistentie verleend aan de gemeentelijke brandweer bij een grote brand van meerdere woningen in de Pastoriestraat en de grote brand van het Beursgebouw nabij het station, waar momenteel het bankgebouw staat van ABN/AMRO. Op10 november 1925 werd het korps uitgebreid naar 12 personen. Pas op 3 februari 1941 werd het korps sterk uitgebreid tot 20 personen. Op 12 september 1934 werd een grote combinatieoefening gehouden door het korps met de Luchtbeschermingsdienst. 5 Juni 1939 werd op last van de directie de brandweer gereorganiseerd. Tevens werden in dit jaar vanwege oorlogsdreiging op het fabrieksterrein meerdere schuilplaatsen voor personeel en het blusmateriaal gemaakt. De korpssterkte werd op 3 februari 1941opgevoerd tot 20 personen. Binnen het korps werd een opruimingsploeg gevormd van 15 personen`om bij calamiteiten in actie te komen. Op 25 juni 1942 werd het wederom heringedeeld. Na de oorlog werd 19 juli 1945 het korps ontbonden en werd een nieuwe formatie gevormd door 12 personen. Op 12 september 1949 werd de schilderswerkplaats getroffen door een grote brand. Een nieuwe motorspuit werd op 4 juni 1953 aangeschaft. Op 13 april 1972 werd door de bedrijfsbrandweer voor de eerste keer hulpverlening gevraagd bij de gemeentelijke brandweer. De heer Pol werd op 2 mei 1972 hoofd van de bedrijfsbrandweer terwijl de heer Oude Heuvel commandant van de bedrijfsbrandweer bleef. Een 10-jarig jubileum werd gevierd op 28 november 1978 (Jan Leeftink) en in augustus 1979 (Joop Dekker). Beide heren zijn lid van de vaste medewerkers van onze stichting HBH. Op 30 november 1987 werd een zeer grote inzetoefening gehouden van meerdere korpsen op het Holec-complex aan de Bankastraat. In oktober 1989 vond na samenvoeging het commando-overdracht plaats aan de heer de Wit, vanwege de samenvoeging van Heemaf en Hazemeyer.

Op 1 januari 1994 werd de bedrijfsbrandweer opgeheven vanwege het sluiten van de HEEMAF. Wel wordt bij Holec nog een calamiteitenploeg in ere gehouden.


Bekijk Foto-overzicht Heemaf